Oleksandr Dovzhenko

Aleksander Pietrowicz Dowżenko był radzieckim scenarzystą, producentem filmowym i reżyserem pochodzenia ukraińskiego. Jest często wymieniany jako jeden z najważniejszych wczesnych filmowców radzieckich, obok Siergieja Eisensteina, Dzigi Wiertowa i Wsiewołoda Pudowkina, a także jako pionier radzieckiej teorii montażu. Chociaż rodzice Aleksandra Dowżenko byli niewykształceni, jego półpiśmienny dziadek zachęcał go do nauki, co doprowadziło go do zostania nauczycielem w wieku 19 lat. Dowżenko zwrócił się do filmu w 1926 roku, kiedy wylądował w Odessie. Jego ambitne dążenie doprowadziło do wyprodukowania jego drugiego scenariusza, Wasia reformator (który również współreżyserował). Większy sukces odniósł ze Zvenyhorą w 1928 roku, co uczyniło go głównym filmowcem swojej epoki. Jego następna „Trylogia ukraińska” ( Zvenigora , Arsenał i Ziemia ), choć niedoceniana przez niektórych współczesnych sowieckich krytyków (którzy uznali część jej realizmu za kontrrewolucyjny), jest jego najbardziej znanym dziełem na Zachodzie. Za swój film Szczors Dowżenko otrzymał Nagrodę Stalina (1941); osiem lat później, w 1949 roku, otrzymał kolejną Nagrodę Stalina za film Miczurin. Po spędzeniu kilku lat na pisaniu, współpisaniu i produkcji filmów w Mosfilm Studios w Moskwie, zajął się pisaniem powieści. W ciągu 20-letniej kariery Dovzhenko osobiście wyreżyserował tylko 7 filmów. Był mentorem młodych radzieckich filmowców Larysy Szepitko i Siergieja Paradżanowa. Dowżenko zmarł na atak serca 25 listopada 1956 roku w swojej daczy w Peredelkinie. Jego żona Julia Solntseva kontynuowała jego spuściznę, produkując własne filmy i realizując projekty, których Dovzhenko nie był w stanie stworzyć. Jego imieniem nazwano Kijowskie Wytwórnie Filmowe Dovzhenko na jego cześć po jego śmierci.